Bahar alerjisi baharla birlikte artış gösteren polenlere bağlı olduğu için polen alerjisi ile aynı anlamda kullanılır. Yani bahar alerjisi derken polen allerjisi akla gelir. Baharda polenlerin havaya yayılmasıyla birlikte burun kaşıntısı, hapşırık, burun akıntısı, gözlerde sulanma, kaşıntı ve kızarıklık gibi alerjik nezle ve göz nezlesi belirtileri görülmeye başlar. Bu durum polen allerjisidir.
Bahar alerjisinin nedenleri:
Çoğunlukla havada uçuşan ağaç, ot ve yabani ot polenlerine bağlı olarak oluşur.
Havadaki polen çeşidi ve aylara göre değişimi:
Sayıları değişken olmakla birlikte ot polenleri arasında en sık alerjik reaksiyona yol açanlar ; ingiliz çimi, domuz ayrığı, çayır kelp kuyruğu, çayır salkım otu, tatlı ilkba- har otudur. Ot polenleri ilkbahar sonu ve yaz başında atmosferde en yüksek düzeylere ulaşırlar. En çok alerjiye yol açan yabani ot polenleri ise pelin otu, yapışkan otu ve sinir otudur. Yabani ot polenlerinin bir kısmı yıl boyu havada bulunur ve alerjik şikayetlere yol açar.
Ağaç polenleri ise bölgesel değişim göstermekle beraber polenizasyonu şubat ayında başlayıp nisan ayına kadar devam eder. En yaygın olarak alerjik reaksiyona yol açan ağaç polenleri çam, huş ağacı, servi, zeytin ağacı, kavak, kızıl ağaç ve fındık ağacıdır.
Bahar alerjisinin görülme yaşı
Polen allerjisi herhangi bir yaşta başlayabilir. Ancak 2 yaş altında polen allerjisi gürülmesi oldukça nadirdir. Çünkü allerji gelişebilmesi için en az iki polen mevsimi ile karşılaşmak gerekir.
Polen alerjisi çocukları nasıl etkiler?
Polen alerjisi olan çocukların genellikle burunları tıkalı olduğu için uyku kaliteleri de bozulur. İyi bir uyku alamayan çocuklar ise gün boyu kendilerini yorgun ve halsiz hisseder. Tekrarlayan hapşırık, burun akıntısı ve burun kaşıntısı, eşlik eden öksürük ve nefes almakta zorlanma dikkatlerini dağıtarak derse odaklanmalarını bozar. Bu da okul başarısını olumsuz yönde etkiler.
Polen alerjisi teşhisi
Baharda burun akıntısıi burun kaşıntısı ve hapşırık, gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık ile tekrarlayan uzamış öksürük, hırıltı ve nefes darlığı olan kişiler “erişkin ya da çocuk alerji uzmanları” tarafından dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve doğru tanı konması için bazı testler yapılmalıdır. Deri prick testleri kolay uygulanan, kısa sürede sonuç veren deri üzerine uygulanan testlerdir. Çeçitli ağaç, ot , yabani ot polenlerini içeren hazır ticari solusyonlar deri üzerine damlatıldıktan sonda sivri uçlu ince plastik çubuklarla deri üzeri çizilerek solusyonun deri ile teması sağlanır ve 15-20 dakika sonra oluşan kızarıklık ve kabarıklık ölçülür.
Alerjik olan polen çeşidi böylese tespit edilir. Ayrıca burun salgısında alerji hücrelerinin varlığı da alerjik ne- zle tanısı için yardımcıdır. Kanda Total IgE ve polen spesifik IgE ölçümünü içeren kan testleri yapılabilir. Özellikle bahar allerjisinden şüphelenen hastaların Şubat- Eylül arası bu testleri yaptırmalarında yarar vardır. Bu aylarda vücuttaki alerjik cevap düzeyi artacağından tanı kolaylaşır.
Polen alerjisinin tedavisi?
Polen alerjisi tedavisinde korunma ilk aşamadır. Şikayetlere yol açtığı cilt ya da kan testi ile saptanan alerjenden kaçınma tedavinin ilk basamağını oluşturur. Şikayelerin olduğu dönemde antihistaminik İlaç tedavisi ve cortizon içeren burun spreyleri kul- lanılabilir. Korunma yöntemleri ile ilaç tedavisine rağmen şikayetleri yoğun olarark devam eden hastalarda polene karşı aşı tedavisi de diğer bir seçenektir.
Özellikle alerjik rinit ile polen alerjisi olan hastalarda aşı tedavisi ile başarı şansı yüksektir. Aşı tedavisi alerjiyi tamamen iyileştiren tek tedavi yöntemidir.
Polenlerden nasıl korunalım?
Polenlerden tamemen kaçınmak mümkün olmasa da polenlerle teması azaltan bir- takım önlemler şikayetlerin azalmasına yardımcı olacaktır.
- Polenlerin yoğun olduğu günlerde ve saatlerde dışarıda fazla dolaşılmamalı. Polenlerin en fazla uçuştuğu sabahları saat 05.00 ile 10.00 arası açık havaya çıkılmamalı. Çıkmak gerekirse ağzı ve burnu kapatan maskeler yardımcı olabilir.
- Evden çıkarken mutlaka güneş gözlüğü takılarak polenlere temas önlenmeli ve gözlükler her gün akarsuyun altında yıkanmalı
- Ağız yerine burundan nefes alıp verilerek burnun filtre görevi kullanılmalı.
- Dışarıda kalındığı sürece her fırsatta yüz ve burun suyla yıkanarak polenlerden temizlenilmeli.
- Dışarıda vakit geçirilmişse eve gelince kıyafetler değiştirilip duş alınmalı
- Polen zamanı açık havada spor yapılmamalı.
- Polen zamanı evde kapı ve pencerelerin kapalı tutulması önerilir.
- Evinizde ve ofiste varsa polen filtreli klima kullanılması ve filtrelerin sık sık temizlenmesi önerilir. Böylece dışardan gelecek olan tozları önlenebilir.
- Tatil için deniz kenarı veya yüksek dağlar tercih edilmelidir.
Yaşanılan coğrafi bölgeye göre polen miktarları değişebilir, günlük polen sayımları ile ilgili bilgiye “Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği” nin internet sitesinden ulaşılabilir (www.aid.org.tr).
